Χάρτινες ή ψηφιακές σελίδες;

Με αφορμή την εβδομάδα «Διάβασε ένα ebook» (3-9 Μαρτίου 2013), η Κωνσταντίνα Χαρλαβάνη, Φιλόλογος-Συνεργάτης των Εκδόσεών μας, καταρρίπτει τρεις από τους μύθους που προκρίνουν οι λάτρεις του έντυπου βιβλίου.

Πάντα με γοήτευε το βιβλίο. Το κάθε βιβλίο, κατάθεση ψυχής, πηγή γνώσης, ψυχαγωγίας, ένας ανεκτίμητος θησαυρός. Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες του είμαι πάντοτε προσεκτική ώστε να μην το πληγώσω. Κάποιοι με χαρακτηρίζουν υπερβολική, όμως για μένα δεν υπάρχει καλύτερο δώρο από ένα βιβλίο, ειδικά αν γνωρίζεις τα αναγνωστικά ενδιαφέροντα αυτού για τον οποίο προορίζεται.

Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει εξασφαλίσει νέες προοπτικές για τους λάτρεις του.

Πλέον το διαδίκτυο μας προσφέρει άπειρες βιβλιοπροτάσεις, κριτικές αναγνωστών και φυσικά τη δυνατότητα να διαβάσουμε ηλεκτρονικά σχεδόν όποιο βιβλίο επιθυμούμε. Οι επιλογές μας είναι άπειρες αλλά πριν κάνουμε το απαραίτητο κλικ για να αποκτήσουμε το ψηφιακό βιβλίο της αρεσκείας μας, σίγουρα κάποιοι από εμάς, θα έχουμε πολλούς δισταγμούς. Ας τους κοιτάξουμε πιο αναλυτικά:

1) «Δεν υπάρχει καμία απολύτως σύγκριση με το να κρατάς ένα αληθινό, τυπωμένο βιβλίο».

Εντάξει, έχετε δίκιο. Το ξεφύλλισμα, η μυρωδιά του χαρτιού και πολλά ακόμα χαρακτηριστικά του που συγκινούν πολλούς από εμάς «χάνονται» σε ένα e-book. Η τεχνολογία όμως δεν έρχεται για να υποκαταστήσει την αληθινή ζωή, αλλά για να τη διευκολύνει και να τη συμπληρώσει. Κάτι παρόμοιο άλλωστε συμβαίνει με το τηλέφωνο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (σε βοηθούν να επικοινωνήσεις όταν καθίσταται δύσκολη η αληθινή, εξ επαφής επικοινωνία). Σαφώς, σχετικά με την ανάγνωση ενός ψηφιακού βιβλίου, δε θα έχετε τη δυνατότητα να το κρατήσετε στα χέρια σας, όμως αυτό από μόνο του σημαίνει ότι χιλιάδες δένδρα «γλιτώνουν» και συνεχίζουν να μας χαρίζουν το οξυγόνο τους.

Σκεφτείτε ότι ο μέσος Έλληνας καταναλώνει 80 κιλά χαρτιού τον χρόνο. Εκτός από το χαρτί που χρησιμοποιείται για την παραγωγή βιβλίων, έχει υπολογιστεί ότι στην Ελλάδα κάθε χρόνο πετάγονται στα σκουπίδια τουλάχιστον 300.000 τόνοι χαρτιού. Για την παραγωγή αυτή χρειάστηκαν 12 εκατομμύρια στρέμματα δάσους, 100 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού και περίπου 2 δισεκατομμύρια κιλοβατώρες. Δεν είναι κρίμα;

2) «Είναι κουραστική η ανάγνωση στον υπολογιστή, ειδικά όταν πρόκειται για πολυσέλιδα βιβλία»

Ίσως. Από την άλλη, έχεις τη δυνατότητα να «μεγαλώσεις» τη γραμματοσειρά με ένα απλό κλικ ώστε να γίνει η ανάγνωση πιο ξεκούραστη. Όπως επίσης, μπορείς να βρεις πολύ εύκολα κάτι που έχεις διαβάσει σε κάποια από τις σελίδες του, όχι ψάχνοντάς τες μία-μία όπως σε ένα απλό βιβλίο, αλλά πληκτρολογώντας απλά αυτό που θέλεις στο πεδίο «εύρεση». Και, όπου αυτό επιτρέπεται, μπορείς με μία μόνο κίνηση, να αντιγράψεις ένα ολόκληρο απόσπασμα και να το στείλεις σε έναν φίλο σου που ίσως τον ενδιαφέρει.

3) «Γιατί να προτιμήσω την αγορά ενός e-book; Στο πραγματικό βιβλίο καταλαβαίνω ότι έχω πληρώσει για την εκτύπωση, την αποστολή, τον συγγραφέα, τον εκδότη κα. Εκεί γιατί να πληρώσω;»

Ένα θέμα με τα προς πώληση έντυπα βιβλία είναι η υπερκοστολόγησή τους. Από την εκτύπωσή τους μέχρι την τοποθέτησή τους στο ράφι του βιβλιοπωλείου δαπανώνται πολλά χρήματα (πχ. διαφήμιση) που καθιστούν την τιμή του υπερβολική για τον μέσο αγοραστή. Από την άλλη, ο συγγραφέας κερδίζει στην κυριολεξία ψίχουλα για κάθε βιβλίο που πωλείται (περίπου 1€) παρόλο που είναι ο πρώτος κρίκος της εκδοτικής αλυσίδας.

Σε αντίθεση με τα παραπάνω, στο ψηφιακό βιβλίο πέφτει κατακόρυφα το κόστος, κάποια βιβλία επιτρέπουν την αντιγραφή τους σε οποιονδήποτε υπολογιστή μετά την αγορά τους, ενώ μια νέα τάση έρχεται να ταράξει τους συμβατικούς εκδοτικούς οίκους καθώς πλέον κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, μέσω κάποιων ιστοσελίδων, πολλά αξιόλογα έργα νέων συγγραφέων, δωρεάν προς ανάγνωση.

Έντυπο ή ψηφιακό, το βιβλίο ήταν, είναι και θα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού μιας χώρας και θα έχει πάντα τη δυνατότητα να διαμορφώνει σε μικρό ή μεγάλο βαθμό χαρακτήρες και απόψεις. Η αξία του θα παραμείνει ανεκτίμητη. Εσείς θα διαλέξετε τη μορφή που θα πάρει. Καλές αναγνώσεις!